Tác Động của Thuế Quan Mỹ Đến Giá Cả Thị Trường Cao Su
Việc Mỹ áp thuế quan đối với cao su thiên nhiên nhập khẩu là một quyết định mang tính chiến lược, nhằm bảo hộ ngành sản xuất trong nước và điều chỉnh thâm hụt thương mại. Tuy nhiên, chính sách này cũng kéo theo nhiều hệ lụy phức tạp đối với thị trường cao su toàn cầu, ảnh hưởng đến giá cả, nguồn cung và hoạt động xuất khẩu của các quốc gia cung ứng, trong đó có Việt Nam.
Việt Nam là một trong những quốc gia xuất khẩu cao su thiên nhiên hàng đầu thế giới, với sản lượng chiếm khoảng 8–10% tổng sản lượng toàn cầu. Việc Mỹ áp thuế quan lên mặt hàng này không chỉ tác động đến giá cả trên thị trường quốc tế mà còn đặt ra nhiều thách thức và cơ hội cho các doanh nghiệp xuất khẩu cao su của Việt Nam. Bài viết này sẽ phân tích những ảnh hưởng trực tiếp và gián tiếp của thuế quan Mỹ đối với giá cao su, tác động đến thị trường toàn cầu và đề xuất các giải pháp để ngành cao su Việt Nam thích ứng với tình hình mới.
1. Tác Động Trực Tiếp Đến Giá Cao Su Tại Mỹ
1.1. Giá cao su tại Mỹ tăng
Khi Mỹ áp thuế quan lên cao su thiên nhiên nhập khẩu, chi phí nhập khẩu tăng, kéo theo giá bán trong nước tăng. Ví dụ, nếu thuế suất là 20–25%, các doanh nghiệp Mỹ sẽ phải gánh thêm chi phí, buộc họ phải:
1.2. Nhu cầu cao su ít bị ảnh hưởng
Cao su thiên nhiên khó thay thế hoàn toàn bằng cao su tổng hợp, đặc biệt trong sản xuất lốp xe cao cấp và các ngành công nghiệp khác như hàng không, y tế. Do đó, ngay cả khi giá cao su tăng, nhu cầu tại Mỹ vẫn duy trì ở mức cao, tạo ra áp lực lạm phát lên các ngành sản xuất phụ thuộc vào nguyên liệu này.
2. Ảnh Hưởng Đến Thị Trường Cao Su Toàn Cầu
2.1. Dư cung trên thị trường thế giới
Mỹ chiếm khoảng 10% tổng lượng nhập khẩu cao su toàn cầu. Khi Mỹ giảm nhập khẩu do thuế quan, các nước xuất khẩu lớn như Thái Lan, Indonesia, và Việt Nam buộc phải tìm thị trường thay thế, làm tăng nguồn cung trên thị trường quốc tế. Hệ quả là:
2.2. Rủi ro chiến tranh thương mại
Việc Mỹ đánh thuế cao su có thể kéo theo các động thái trả đũa từ các nước bị ảnh hưởng. Một số quốc gia có thể áp thuế lên hàng hóa Mỹ, làm gia tăng căng thẳng thương mại, gây bất ổn cho thị trường nguyên liệu.
3. Hệ Quả Đối Với Ngành Công Nghiệp Phụ Thuộc Cao Su
3.1. Ngành ô tô Mỹ bị ảnh hưởng
Khoảng 70% cao su nhập khẩu vào Mỹ được sử dụng trong ngành sản xuất lốp xe. Khi chi phí nguyên liệu tăng, các công ty ô tô tại Mỹ có thể gặp khó khăn trong cạnh tranh với các hãng xe nước ngoài.
3.2. Xu hướng chuyển dịch chuỗi cung ứng
Các doanh nghiệp Mỹ có thể tìm kiếm nguồn cung từ các nước không bị áp thuế, như các quốc gia châu Phi hưởng ưu đãi từ Hiệp định AGOA. Điều này có thể làm thay đổi cấu trúc thương mại cao su toàn cầu.
4. Ảnh Hưởng Đến Ngành Cao Su Việt Nam
4.1. Giảm sức cạnh tranh tại thị trường Mỹ
Mỹ là thị trường xuất khẩu cao su lớn thứ ba của Việt Nam (sau Trung Quốc và Hàn Quốc). Năm 2022, xuất khẩu cao su sang Mỹ đạt 300 triệu USD, chiếm 9% tổng kim ngạch. Nếu Mỹ áp thuế 25%, giá cao su Việt Nam tại Mỹ sẽ tăng thêm 0.3–0.5 USD/kg, khiến các nhà nhập khẩu Mỹ có xu hướng chuyển sang thị trường khác như Nigeria hoặc Cameroon.
Ví dụ về các doanh nghiệp Việt Nam chịu ảnh hưởng lớn :
4.2. Áp lực giảm giá trên thị trường toàn cầu
Việc dư cung trên thị trường quốc tế có thể khiến giá cao su thế giới giảm. Ví dụ, giá cao su RSS3 trên sàn Tokyo có thể giảm từ 2,5 USD/kg xuống 2 USD/kg, làm thu hẹp biên lợi nhuận của doanh nghiệp Việt.
4.3. Cần đa dạng hóa thị trường và nâng cao chất lượng
5. Giải Pháp Thích Ứng Cho Ngành Cao Su Việt Nam
5.1. Chính sách hỗ trợ của Nhà nước
5.2. Chiến lược của doanh nghiệp
Theo Phòng KD.XNK
Giá cao su tại thị trường chính đều đồng loạt giảm trong phiên, đặc biệt là Trung Quốc và Nhật Bản lao dốc mạnh do lo ngại áp lực thuế quan của Mỹ sẽ ảnh hưởng lớn tới ngành.
Kết thúc phiên giao dịch 3/4, tại Trung Quốc, giá cao su kỳ hạn tháng 4 trên Sàn Thượng Hải giảm 1,36% (225 nhân dân tệ) về mức 16.310 nhân dân tệ/kg.
Tại Thái Lan, giá cao su kỳ hạn tháng 4 giảm 0,5% (0,4 baht/kg) về mức 81,43 baht/kg, Nhật Bản giảm 3,6% (12,4 yen/kg) về mức 330,9 yen/kg, chạm mức thấp nhất kể từ ngày 11/3. Giá cao su đồng loạt đi xuống sau khi Mỹ tuyên bố áp thuế toàn diện, cao hơn dự kiến và giá dầu thô giảm mạnh.
Có thông tin cho biết, Trung Quốc dự kiến đưa ra nhiều biện pháp kích thích kinh tế để bù đắp thuế quan từ Mỹ, theo Bernama.
Nguồn: Lan Hương tổng hợp từ Sàn OSE và Thái Lan
Trung Quốc, Thái Lan, Việt Nam và Campuchia, những quốc gia xuất khẩu lốp xe giá rẻ chủ yếu, là một trong 60 quốc gia bị áp thuế nhập khẩu mới do Mỹ công bố vào ngày 2/4, theo European Rubber.
Mục đích của các mức thuế này là nhằm vào các quốc gia đang áp dụng mức thuế cao đối với hàng hóa nhập khẩu từ Mỹ hoặc thực thi các rào cản phi thuế quan đối với thương mại của Mỹ, theo chính quyền Tổng thống Donald Trump.
Các mức thuế mới sẽ có hiệu lực từ ngày 5/4, bao gồm thuế 54% đối với hàng hóa từ Trung Quốc, 46% đối với Việt Nam, 36% đối với Thái Lan và 49% đối với Campuchia.
Đây là các mức thuế bổ sung ngoài mức thuế 10% áp dụng cho tất cả hàng hóa nhập khẩu từ Mỹ, theo thông báo từ Nhà Trắng.
Vào năm 2023, Thái Lan là quốc gia xuất khẩu lốp xe lớn nhất sang Mỹ, với trị giá hàng hóa xuất khẩu đạt 3,3 tỷ USD, trong khi Việt Nam đứng thứ 5 với giá trị xuất khẩu vượt 8,5 tỷ USD.
Tuy nhiên, xuất khẩu lốp xe từ Trung Quốc sang Mỹ đã giảm trong những năm gần đây do các mức thuế hiện hành.
Trong những năm gần đây, các nhà sản xuất lốp xe lớn của Trung Quốc đã đầu tư mạnh vào việc thiết lập sản xuất tại các quốc gia Đông Nam Á khác để né tránh thuế thương mại đối với sản phẩm của họ.
Trong nước, một số doanh nghiệp vẫn giữ giá cao su bình ổn. Cụ thể, Công ty Cao su Phú Riềng giữ nguyên giá thu mua mủ tạp ở mức 400 đồng/DRC, mủ nước là 440 đồng/TSC.
Tại Công ty Cao su Bà Rịa, giá thu mua mủ nước ở mức 462 đồng/độ TSC/kg (áp dụng cho độ TSC từ 25 đến dưới 30); mủ đông DRC (35 - 44%) ở mức 13.600đ/kg; mủ nguyên liệu dao động từ 16.900 - 18.200 đồng/kg. Trong khi đó, Công ty Cao su Mang Yang báo giá thu mua mủ nước khoảng 443 – 447 đồng/TSC, còn mủ đông tạp khoảng 406 - 461 đồng/DRC. Giá thu mua có hiệu lực từ ngày 14/3/2025.
Theo Doanh Nghiệp & Kinh Doanh
Mở cửa phiên giao dịch 31/3, tại Trung Quốc, giá cao su kỳ hạn tháng 4 trên Sàn Thượng Hải tăng nhẹ 20 nhân dân tệ lên mức 16.885 nhân dân tệ/kg. Tại Thái Lan, giá cao su kỳ hạn tháng 4 đi ngang ở mức 82,45 baht/kg, Nhật Bản tăng nhẹ 4 yen lên mức 350 yen/kg.
Nguồn: Lan Hương tổng hợp từ Sàn OSE và Thái Lan
Ngày 26/3, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã công bố mức thuế 25% đối với ô tô và xe tải nhẹ nhập khẩu và có hiệu lực từ 1/4, khiến giá trị cổ phiếu của các nhà sản xuất ô tô châu Á bốc hơi khoảng 16,5 tỷ USD vào cuối tuần trước.
Cox Automotive cho biết mức thuế này sẽ tác động gần như ngay lập tức đến sản xuất ô tô. Hãng dự báo tình trạng gián đoạn sẽ ảnh hưởng đến "hầu hết" sản lượng xe tại Bắc Mỹ vào giữa tháng 4. Doanh số bán ô tô có thể ảnh hưởng đến mức độ sản xuất ô tô, trong đó có việc sử dụng lốp xe làm từ cao su.
Theo Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô châu Âu (ACEA), họ bày tỏ "mối quan ngại sâu sắc" trước quyết định của Mỹ áp thuế đối với ô tô và linh kiện ô tô nhập khẩu vào nước này.
Trong tuyên bố ngày 27/3, Tổng giám đốc ACEA, bà Sigrid de Vries, kêu gọi chính quyền ông Trump cân nhắc tác động tiêu cực của quyết định này “không chỉ đối với các nhà sản xuất ô tô toàn cầu mà còn cả ngành công nghiệp sản xuất trong nước của Mỹ.”
Theo bà de Vries, các mức thuế này xuất hiện vào một "thời điểm quan trọng" khi ngành ô tô đang trải qua quá trình chuyển đổi và cạnh tranh toàn cầu ngày càng gay gắt.
Bà cũng nhấn mạnh rằng các nhà sản xuất ô tô châu Âu đã đầu tư mạnh vào Mỹ trong nhiều thập kỷ qua và hiện đang xuất khẩu từ 50% đến 60% số xe họ sản xuất tại Mỹ.
Do đó, Tổng giám đốc ACEA kêu gọi các nhà lãnh đạo EU và Mỹ tham gia đối thoại để tìm ra “giải pháp ngay lập tức nhằm ngăn chặn thuế quan và những hậu quả tiêu cực của một cuộc chiến thương mại.”
Cơ quan khí tượng Thái Lan – nước sản xuất cao su hàng đầu thế giới – đã cảnh báo về thiệt hại đối với cây trồng từ ngày 31/3 đến ngày 2/4 do mưa lớn cục bộ ở khu vực phía nam. Theo công ty môi giới Hexun Futures, việc thu hoạch ở các khu vực sản xuất của Thái Lan đã kết thúc và tháng 3 đã bước vào giai đoạn sản lượng thấp.
Trong nước, một số doanh nghiệp vẫn giữ giá cao su bình ổn. Cụ thể, Công ty Cao su Phú Riềng giữ nguyên giá thu mua mủ tạp ở mức 400 đồng/DRC, mủ nước là 440 đồng/TSC.
Tại Công ty Cao su Bà Rịa, giá thu mua mủ nước ở mức 462 đồng/độ TSC/kg (áp dụng cho độ TSC từ 25 đến dưới 30); mủ đông DRC (35 - 44%) ở mức 13.600đ/kg; mủ nguyên liệu dao động từ 16.900 - 18.200 đồng/kg. Trong khi đó, Công ty Cao su Mang Yang báo giá thu mua mủ nước khoảng 443 – 447 đồng/TSC, còn mủ đông tạp khoảng 406 - 461 đồng/DRC. Giá thu mua có hiệu lực từ ngày 14/3/2025.
Theo Lan Hương - Doanh Nghiệp & Kinh Doanh